Umrzeć - tego nie robi się czytelnikowi

Dzisiaj Zaduszki. Zebrało mi się na przemyślenia.
I chociaż post pewnie zostanie opublikowany i przeczytany już po, to nastrój zaduszkowy jeszcze w nas będzie.
Taki czas.

Dzisiaj będzie o książkach, bo dawno nie było.
Może dlatego, że czytam dużo i nim się pozbieram do napisania czegoś, już jestem kilka książek dalej.
A koty się dzieją wciąż i może dlatego częściej jest o kotach...?

Znacie to uczucie, gdy przeczytacie dobrą książkę. Taką baaaaaardzo dobrą książkę. Nawet nie przeczytacie, lecz pochłoniecie!
Czasem zarywając noc wbrew rozsądkowi, bo rano trzeba jednak się zwlec i być z życiem on line.
No to jak? Wiecie o czym piszę?
Że książka skończyła się za szybko, że chce się więcej i to teraz już, natychmiast!
A jednocześnie ten lęk przed sięgnięciem po następny tytuł.
Żeby się nie rozczarować, bo może okazać się niewystarczająco dobry.
Żeby jeszcze rozkoszować się świeżo przeżytymi emocjami.
Czasem się wraca do co lepszych fragmentów, odnajduje się jeszcze raz jakiś akapit... Niedosyt.
Słowem jest się na mega czytelniczym głodzie.

Gorzej jest jedynie, gdy nie tylko książka kończy się za szybko, ale jej Autor.
W dwóch przypadkach nie mogę tego przeboleć.



Ledwo poznałam Terrego Pratchetta, kilka wiosen się nim nacieszyłam, czekałam na nowe książki, polowałam na starsze (chwała Mu, że jednak pisał dużo i regularnie!) i odszedł.
Będzie już ponad 2 lata.
Mówi się, że jak ktoś umiera, to świat się nie kończy.
Owszem. Tu się skończył. Świat Dysku się skończył i już nie poznamy dalszych losów bohaterów, których wątki tak obiecująco się zapowiadały.
Zostało trochę ponad 40 książek, eseje, poruszający film o prawie do eutanazji i pustka.

Piotr Cholewa - genialny tłumacz Pratchetta - we wstępie do zbioru "Kiksy klawiatury" pisał tak:
"[...] Możemy zapytać skąd się wziął fenomen Terry'ego Pratchetta... Wbrew pierwszemu wrażeniu, książki o Świecie Dysku mówią o ważnych sprawach, trudnych problemach i ciekawych kwestiach natury filozoficznej, a jednocześnie napisane są tak, że trudno się od nich oderwać i powstrzymać od śmiechu. Pratchett był erudytą, aforystą, filozofem. Być może trochę niedocenionym - gdyż Jego książki zaliczane są jednak do gatunku fantastyki. [...]
Myślę, że o Jego talencie i mądrości przekonamy się tym bardziej, kiedy go zabrakło. Od 12 marca 2015 roku nasz świat jest nieciekawie kulisty"

No i cóż można jeszcze dodać.

Pratchett był absolutnym geniuszem, bo całą naszą naturę, nasze ludzkie wady i słabości umiał pokazać w sposób absolutnie fantastyczny ;) wciągająco ciekawy, dowcipny i refleksyjny zarazem,
a jednocześnie nie obrażający i nie piętnujący nikogo.

A tak by the way - fantastyka to jedyny dział literatury w naszym pięknym nadwiślańskim kraju, który w żaden sposób nie jest dotowany. Fantastyka musi obronić się sama, a wiadomo, że czytelnicy to najsurowsze jury.

O śmierci Henninga Mankella dowiedziałam się z dużym opóźnieniem. Zmarł dokładnie pól roku później niż Terry Pratchett.
No i znowu ta sama historia.
Poznałam, rozsmakowałam się, polubiłam i zmarł :(

Do niedawna Mankella postrzegałam w zasadzie li tylko jako mistrza kryminału. W dodatku szwedzkiego kryminału, a ja literaturę skandynawską bardzo, bardzo lubię*
Mankell stworzył ciekawą postać Kurta Wallandera, policjanta z Ystad, więc jeśli ktoś nie kojarzy książek, to może kojarzy filmy. Do kręcenia serialu o Wallanderze zabrano się aż trzykrotnie - trzech różnych producentów - i każda z tych ekranizacji jest bardzo dobra.

Zastanawiałam się ostatnio dlaczego akurat kryminalny świat Mankella tak bardzo do mnie przemawia. I wymyśliłam.
W zasadzie powody są te same, które dotyczą Pratchetta.
Mankell pokazywał zbrodnię w kontekście ludzkiej natury. Przestępstwo było pryzmatem i lustrem zarazem. Myślę, że to jest właśnie wyznacznik kryminału doskonałego.
Literacki spadek Agathy Christie.
Każde opisane przestępstwo było inne, a jednak zawsze chodziło o to samo. Coś, co dla czytelnika mogło z perspektywy być powodem błahym, w przestępcy narastało, kumulowało się i rozlewało niczym trucizna. Dawne krzywdy, ludzka pycha, odrzucenie, strach, presja zachowania pozorów, fasady, wizerunku, frustracja.
Oczywiście jest to moja subiektywna ocena i miłośnicy kryminałów mogą w nich poszukiwać innych treści.
(Jednak kiepski kryminał poznać po tym, że autor nie mając pomysłu na swoich płaskich zwykle bohaterów wikła ich w międzynarodowe intrygi, z każdej stronnicy wyskakują na nas agenci KGB, FBI, CIA i innych bliżej niesprecyzowanych instytucji, jest spisek międzynarodowy tajemniczych organizacji pod rękę z mafią i czasami udaje się autorowi wyhamować zanim dojedzie do Roswell.)

No i stało się. Wylądowałam na czytelniczym głodzie właśnie w chwili, kiedy rozpakowywałam książki z pudeł na półki regałów.
Mankella pieczołowicie przeniosłam na Jego własną półkę, tę samą, którą zajmował w poprzednim mieszkaniu.
Wygospodarowałam jednak dla Niego nieco więcej przestrzeni (bo półek mi przybyło, hura!) i teraz tuli się jedynie do Kallentofta.
Przy okazji pomyślałam sobie, że może jednak coś jeszcze zdążył napisać. W sensie może jeszcze coś przetłumaczono w międzyczasie. Zaczęłam więc owocne poszukiwania na Alledrogo.
Tak! Tak! Jest!
Nabyłam "Szwedzkie kalosze"** drugą część "Włoskich butów" i "Grząskie piaski"

Przeczytałam. Pochłonęłam. Wracałam. Podczytywałam. Przyswajałam. 

Wsiąkło - jest moje, jest we mnie.

Grząskie piaski to swoisty testament, przemyślenia, rozrachunek jak zwał, tak zwał - są genialne.

Po pierwsze dlatego, że Mankell pisze wprost o tym, co dla niego ważne bez certolenia się i poprawności politycznej. Czyli np o odpadach radioaktywnych i o tym, że większość ludzi jest płytka jak kałuże, że nie tylko nie widzą, ale też widzieć i wiedzieć nie chcą. Pisze o różnych radosnych, smutnych i trudnych sytuacjach ze swojego życia.

Wiecie, każdy z nas nosi w sobie takie rzeczy, sytuacje, o których chciałby zapomnieć - trochę się ich wstydzi, bo nie dorósł do własnych wymagań, bo się wygłupił przed sobą i innymi, palną coś idiotycznego, zachował się jak debil. 

A one wyłażą i się pchają w najmniej odpowiednim momencie. Na przykład wypełzają i męczą, kiedy obudzimy się zbyt wcześnie nad ranem. 

Właśnie takie sytuacje Mankell przytacza. Ma odwagę o nich pisać. Oswaja je tak bardzo po ludzku.

Jak zwykle robi to mistrzowsko. Łagodnie, nienachalnie prowadzi narrację. Jest refleksyjny ale bez zbędnego sentymentalizmu. Wywleka coś z człowieka, każe się zastanowić, przystanąć.  

A to wszystko zanurzone jest w jego olbrzymiej wiedzy o świecie; polityce, historii, archeologii, sztuce - malarstwie, muzyce, teatrze, naturze ludzkiej, środowisku naturalnym. To lektura typu, który uwielbiam - wchodzę w nią i na czas czytania zamykam się w bańce poza czasem i światem.

I choć zwykle tego nie robię, żeby mi obraz Autora nie zaburzał odbioru książki (bo przecież nie chodzi o maturalną interpretację dzieła w kontekście przeżyć autora, a o przyjemność obcowania z książką), tym razem wyguglowałam sobie Mankella z wirtualnych zasobów.

I trafiłam na taki wywiad z Autorem:

Ponieważ jesteśmy tu w babskim towarzystwie, bo z tego, co mi wiadomo, żaden samiec tu nie zbłądził, to oświadczam Wam Koleżanki miłe, że się zakochałam. 

Post mortem niestety, ale nie szkodzi, bo platonicznie.

Zakochałam się w genialnym, wrażliwym Człowieku. Jego erudycji i wrażliwości, czyli tym co w mężczyznach nas najbardziej w sumie kręci, czyż nie? ;)

Co oznacza, że za kilka lat mój egzemplarz Grząskich piasków nie będzie tak ładny, jak teraz na zdjęciu. Pewnie będzie mocno wyczytany.

Wiecie, nie to żebym była przesądna. 

A przynajmniej chcę się uważać za nieprzesadnie przesądną. 

Tylko co polubię jakiegoś autora i to lubienie staje się bezwarunkowe, to ten jest łaskaw się zawinąć z tego świata...

Jest jeszcze jeden autor, którego książki połykam jak pelikan, a szczęśliwie wciąż żyje i tworzy.

To Andrzej Pilipiuk. Mam nadzieję, że cieszy się i cieszyć się będzie dobrym zdrowiem i długim owocnym życiem. 

Czego Mu serdecznie życzę i nie, że przy okazji Zaduszek.

* i jeśli ktoś w tym miejscu ma skojarzenia ze Siegiem Larssonem, to w kontekście mojej osoby są to skojarzenia niewłaściwe. Stieg Larsson napisał Millenium, podobno kryminał, który jest..., który jest... no książką. No i jest. Tyle. Czytałam niestety.

** będzie trochę fukania na Alledrogo. Otóż "Szwedzkie kalosze" znalazłam w dziale Charytatywni Allegro. To dobrze, że wystawione tam aukcje pojawiają się w wyszukiwaniu ogólnego Allegro.
Ale już przedmioty obserwowane nie są widoczne na allegrowym koncie, tylko trzeba się ekstra logować do serwisu Charytatywni. Moim zdaniem mocno ogranicza to zasięg aukcji na cele pomocowe i to jest paskudne.
Do rzeczy jednak. Książkę nabyłam od Mamy Jasia Wajdy, będącego pod opieką Fundacji Słoneczko.
Niepełnosprawne dziecko jakich wiele. No tak, rzeczywiście. Ale wiecie, co mnie ujęło, że u Jasiowej Mamy można było zakupić zdjęcie-cegiełkę. Nie jakieś tam zdjęcie, ale zdjęcie zwierzaka. Psa lub kota.
Imaginujcie sobie, kobieta ma niepełnosprawne dziecko, jak doczytałam jest teraz z Jasiem na turnusie rehabilitacyjnym, a jej się chce chwytać za aparat i robić zdjęcia przypadkowo spotkanym psom i kotom. Kotom często bezdomniakom, jak widziałam na zdjęciach. Zawsze się zastanawiam, czy trudne doświadczenia są udziałem ludzi obdarzonych ponadprzeciętną empatią, czy odwrotnie, to ciężkie doświadczenia tę empatię wydobywają.

Jakby ktoś chciał na te aukcje zerknąć to podaję link http://charytatywni.allegro.pl/listing?sellerId=6572485

Aukcja z cegiełkami już się kończy ale pewnie będzie następna http://charytatywni.allegro.pl/cegielka-na-rehabilitacje-jasia-zdjecia-pies-kot-i5292268

A tu wklejam treści z aukcji Jasia Wajdy i mam nadzieję, że Mama Jasia nie będzie mi miała tego za złe, bo robię to bez porozumienia z Nią. Nie znamy się. Ot kupiłam od niej książkę i tyle, no i mnie ujęła cegiełkami.

Wszystkie aukcje prowadzone z tego konta mają status aukcji charytatywnych, nadany przez Allegro i odbywają się pod patronatem Fundacji Pomocy Osobom Niepełnosprawnym "Słoneczko". 

Cały dochód ze sprzedaży jest przekazany na leczenie i rehabilitację naszego synka Jasia Wajdy.

Jasiu w wyniku niedotlenienia okołoporodowego przeszedł krwawienie do mózgu 3go stopnia i wodogłowie skutkujące Mózgowym Porażeniem Dziecięcym (jednostronne, spastyczne) i opóźnieniem psychoruchowym. Jasiu chodzi, ale jest to chód spastyczny - ma zaburzenia równowagi, łatwo się potyka i na zewnątrz wymaga prowadzenia za rękę. Poza tym, ma problemy ze wzrokiem oraz, jako dodatek do pakietu - wrodzoną niedoczynność tarczycy.

Więcej informacji o Jasiu i tym jak nam można pomóc na stronie Fundacji:

http://fundacja-sloneczko.pl/frame/pokaz_opis.php?ida=503/W

Zapraszam na stronę, którą prowadzimy Jasiowi na Facebooku:

www.facebook.com/jaswajda

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Przedmiotem aukcji jest cegiełka na rehabilitację Jasia - trzy zdjęcia zwierzaków, wykonane przez Jasiową mamę ;) Przykładowe zdjęcia widać poniżej. Można sobie wybrać zwierzaka, a w razie braku preferencji, wysłane będzie losowo :)

ZACHĘCAMY DO UCZESTNICTWA W LICYTACJI I ODWIEDZANIA INNYCH JASIOWYCH AUKCJI :)

++++++++++++++++++++++++++++++

Pomóż Jasiowi w walce z niepełnosprawnością! Możesz to zrobić przez:

- Zakupy na naszych aukcjach

- Przekazanie przedmiotu na aukcję 

- Udostępnienie aukcji i informacji na temat Jasia

- Wpłacenie darowizny:

Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „SŁONECZKO”
77-400 Złotów, Stawnica 33A
Spółdzielczy Bank Ludowy Zakrzewo Oddział w Złotowie
numery kont:
darowizny w PLN: 89 8944 0003 0000 2088 2000 0010
darowizny w EUR: 76 8944 0003 0000 2088 2000 0050
darowizny w USD: 97 8944 0003 0000 2088 2000 0060
Dla wpłacających z zagranicy kod SWIFT (inaczej zwany BIC): GBW CPL PP
kod kraju: PL
WAŻNE! Tytułem: darowizna na rzecz 503/W Jan Wajda

- Podaruj 1% podatku:

W zeznaniu PIT wpisz numer KRS 0000186434, a w polu informacje uzupełniające 503/W Jan Wajda. Prosimy o zaznaczenie X pola wyrażam zgodę